
Skąd bierze się tak potężna moc lecznicza mniszka?
Dzięki licznym związkom aktywnym w nim zawartym.
Mniszek zawiera:
Witaminy: A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, E, K;
Flawonoidy: luteolinę, kwercetynę, 3-glukozyd izoramnetyny, ramnozyd witeksyny, izowiteksyn;
Kumaryny: umbeliferon, eskuletynę, skopoletynę, cykorynę, eskulinę;
Terpeny: taraksasterol, arnidiol, faradiol, α-Amyrynę, β-Amyrynę, β-Sitosterol glukopiranozyd β-sitosterolu, stygmasterol, ikseryna, ainsliozyd, glukopiranozyd taraksakolidu, taraksakozyd, glikozyd acetylowanego γ-butyrolaktonu;
Kwasy fenolowe: cykoriowy, monokawoilowinowy, chlorogenowy, kawowy, p-kumarowy, ferulowy, p-hydroksybenzoesowy, protokatechowy, waniliowy, syryngowy, p-hydroksyfenylooctowy.
Minerały: potas, wapń, magnez, krzem, żelazo, mangan, selen, cynk, fosfor.
Dzięki obecności wymienionych związków mniszek lekarski od wieków był stosowany jako naturalny lek w leczeniu wielu chorób. Otóż mniszek bardzo korzystnie oddziałuje na wątrobę wspomagając jej prawidłowe funkcjonowanie. Na organ ten działa żółciopędnie, żółciotwórczo i tonizująco. Zapobiega stłuszczeniu wątroby i korzystnie wpływa na jej regenerację. Sprawdza się w stanach zapalnych.
Przetwory z mniszka zaleca się w schorzeniach powodujących uszkodzenie wątroby i zmniejszenie wytwarzania żółci, zwłaszcza w stanach rekonwalescencji po wirusowym zapaleniu wątroby, po zabiegach na drogach żółciowych, w zastoju żółci w pęcherzyku żółciowym, w zagrożeniu kamicą żółciową i jej początkach.
Korzeń mniszka jako substytut kawy tradycyjnej
Uprażone korzenie mniszka stanowią substrat do sporządzenia kawy. Kawa z mniszka jest dobrym i zdrowym substytutem kawy tradycyjnej, gdyż przygotowuje się ją tak samo, a w odróżnieniu od kawy ziarnistej nie zawiera kofeiny i ma wyszukany smak.
W mniszku palonym stwierdzono więcej polifenoli, flawanoli niż w surowym, natomiast w surowym więcej flawonoidów, antocjanów i tanin niż w palonym.
Picie kawy z mniszka lekarskiego wpłynęło korzystnie na wskaźnik insulinooporności, obniżając go. Kawa z dodatkiem badanych ekstraktów ziół obniżała zawartość złego cholesterolu (LDL) oraz poziom trójglicerydów.
Suplementacja
Suplementacja ekstraktem z liści mniszka spowodowała wzrost właściwości antyoksydacyjnych, a także obniżenie poziomu peroksydacji lipidów zarówno w komórkach wątroby, serca, jak i nerek.
Ekstrakt z liści mniszka lekarskiego wpłynął na zmniejszenie stanów zapalnych trzustki, tchawicy, tkanki płucnej, zmniejszenie przepuszczalności naczyń krwionośnych i tym samym mniejszy stan zapalny.
Właściwości kosmetyczne
Mniszek jest też bardzo efektywny w zwalczaniu kurzajek, brodawek, egzem i różnych schorzeń o podłożu dermatologicznym. Mniszek posiada też właściwości kosmetyczne. Można go stosować do kąpieli leczniczych, w postaci maseczek do twarzy i okładów. Roślina spowalnia starzenie się cery, poprawia koloryt skóry, likwiduje przebarwienia i łagodzi podrażnienia. Powoduje rozszerzenie porów w skórze, co ułatwia oczyszczanie cery, dlatego jest stosowana w walce z trądzikiem.
Mniszek lekarski w kuchni
Mniszek znajduje też zastosowanie w kuchni. Liście mniszka najlepiej smakują wczesną wiosną. Im młodsze liście, tym bardziej odżywcze i łagodne w smaku. Części zielone mniszka można wykorzystać w wiosennej zupie, podsmażyć podobnie jak szpinak, zapiec dodając do ulubionej zapiekanki, a najlepiej zjeść na surowo np. w sałatce.
Kwiaty zbiera się praktycznie przez cały sezon wegetacyjny, natomiast korzenie jesienią. Z kwiatów najlepiej jest przygotować wino lub syrop zwany mniszkowym miodem, który w smaku do złudzenia przypomina ten prawdziwy i również posiada wiele cennych właściwości zdrowotnych.